Vả là một loại quả đặc biệt và vô cùng dân dã của vùng đất Huế. Vì thế, không chỉ người dân địa phương mà rất nhiều khách du lịch cũng yêu thích hương vị của quả vả và thường mua về làm quà và thưởng thức. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn các bạn một số những cách chế biến món ăn ngon từ đặc sản trái vả của Huế.
Đôi nét giới thiệu về trái vả
Trước khi tiến hành chế biến cũng như cân nhắc lựa chọn vả cho thực đơn hàng ngày, chúng ta cần hiểu rõ và nắm chắc một số những thông tin cần thiết về quả vả.
Quả vả là gì?
Vả là loại quả thuộc họ sung và được trồng nhiều nhất ở các vùng thuộc khu vực tỉnh Thừa Thiên-Huế. Quả vả khi còn non sẽ có lớp vỏ bên ngoài màu xanh và có những lông tơ mịn màu trắng. Khi dùng dao bổ đôi quả vả bạn sẽ thấy được lớp thịt màu trắng nõn bên trong.

Vả là loại quả thuộc họ sung và được trồng nhiều nhất ở các vùng thuộc khu vực tỉnh Thừa Thiên-Huế.
Tuy cùng họ và có hình dáng cũng như màu sắc khá tương đồng với quả sung nhưng quả vả, thay vì có vị chát giống sung thì lại có hương vị ngọt và bùi.
Sở dĩ cây vả được trồng khá nhiều là bởi đây là một loại cây khá dễ trồng, không cần bón quá nhiều, cũng chẳng quá tốn công để chăm sóc. Gốc cây vả thường rất lớn, tán cây rộng Lá vả có kích thước lớn, tương đương với lá sen và mọc thành các chùm. Một điều đặc biệt ở cây vả là thay vì mọc trên những cành cây có lá như những loại quả khác, cây vả khi vào mùa sẽ sai lúc lỉu những trái vả to bằng cả nắm tay, tròn, dẹt trên gốc thân hoặc trên những cành cây đã già và trụi lá.
Cây vả sai trái quanh năm nhưng nhiều nhất vẫn phải kể đến vụ từ tháng 12 cho đến tháng 7 năm sau.
Dinh dưỡng của quả vả
Bên cạnh hương vị ngọt, bùi gây nghiện, quả vả còn được ưa chuộng bởi giá trị dinh dưỡng và những lợi ích tuyệt vời của nó đối với sức khỏe.
100g vả sấy khô được ghi nhận một số thành phần dinh dưỡng bao gồm protein 3,3 gam, chất béo 0,93 gam, đường 47,92 gam, các vitamin thuộc nhóm B như B1 0,085mg, B2 0,082mg, B3 0,619mg, B5 0,434mg, B6 0,106mg, B9 9µg, PP 0,3mg và C 1,2mg. Bên cạnh đó, trong trái vả còn có 70% các khoáng chất vi lượng tốt cho sức khỏe có thể kể đên calcium, megnesium, phosphor, sodium, sắt, kẽm,…

Quả vả được khẳng định mang lại những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe.
Quả vả từ lâu đã được các nhà khoa học chứng minh mang lại rất nhiều tác động tích cực tới sức khỏe con người,bao gồm:
- Ngăn ngừa chứng táo bón
- Hỗ trợ giảm cân
- Giảm lượng cholesterol
- Ngăn ngừa các bệnh liên quan đến tim mạch
- Phòng ngừa các bệnh ung thư
- Điều hòa lượng đường trong máu
- Điều trị huyết áp cao
- Tốt cho xương khớp
- Ngăn ngừa lão hóa da
- Ngăn ngừa mụn nhọt và các bệnh da liễu
- Hỗ trợ điều trị các bệnh về đường hô hấp
Cách chế biến những món ăn từ đặc sản quả vả
Vả chua ngọt

Cách làm vả chua ngọt
Nguyên liệu
10 quả vả lớn
½ lít giấm ăn
0.7 cân đường kính
1 thìa muối hạt
1 bình thủy tinh 2 lít
Tre đan vĩ
Cách làm
Quả vả sau khi mua về thì đem luộc trong nồi nước đã đun sôi. Sau 5 phút, bạn vớt 1 trái vả ra và thử dùng móng tay cào nhẹ lên bên ngoài quả vả. Nếu khi cào, lớp lông măng bên ngoài tróc ra thì nghĩa là vả đã được luộc đủ
Lúc này, bạn vớt hết vả trong nồi ra rổ và để nguội. Trái vả sau khi đã nguội thì dùng dao cạo sạch vỏ, cắt bỏ phần cuống rồi khoét núm. Cuối cùng, khéo léo chẻ quả vả thành 8 hoặc 12 miếng sao cho những miếng vả không tách rời nhau
Ngâm quả vả đã sơ chế vào trong một chậu nước muối pha loãng và để qua đêm
Nấu tan đường kính, giấm ăn rồi để nguội. Khi nước vừa đun đã nguội hoàn toàn, bạn bỏ vả vào bình, gài vĩ tre rồi đổ nước giấm đã nấu vào cho ngập hết phần vả.
Để vả ngâm trong bình khoảng từ 3 đến 4 ngày để vả ngấm đủ gia vị. Sau đó bạn bày ra đĩa và thưởng thức.
Gỏi vả tôm thịt

Cách làm gỏi vả tôm thịt
Nguyên liệu
5 trái vả
200g thịt heo
200g tôm tươi
Rau húng quăn
2 củ hành khô
Các gia vị: ớt, tỏi, nước mắm
Bánh tráng nướng
50g mè
150g lạc
Cách làm
Bào mỏng trái vả ngâm đã được gọt sạch mặt ngoài rồi thả vào trong một chậu nước có vắt thêm chanh để vả không bị thâm. Sau khi ngâm xong, bạn vớt vả ra ngoài rồi để ráo nước.
Bắc chảo lên bếp và làm nóng cùng một chút dầu ăn. Khi dầu đã đủ sôi, bạn bỏ hành đã cắt nhỏ vào chảo, phi cho đến khi thơm vàng.
Đun một nồi nước sôi rồi tiến hành luộc chín tôm và thịt. Khi tôm, thịt đã chín, bạn vớt ra và dùng dao thái thành thịt những sợi chỉ nhỏ, xắt tôm thành những miếng nhỏ bằng ngón út theo chiều ngang.
Rang chín lạc và vừng trắng rồi gia nhuyễn
Pha một chén nước trộn gỏi với các nguyên liệu bao gồm nước mắm, tỏi, ớt
Bỏ tất cả những nguyên liệu đã chuẩn bị gồm vả, hành phi, rau húng quăn, hỗn hợp vừng, lạc rồi rưới nước mắm ớt, tỏi và trộn thật đều tay.
Bày ra đĩa và thưởng thức.
Sườn non hầm trái vả

Cách làm sườn non hầm trái vả
Nguyên liệu
700g sườn non
2 trái vả
50g lá lôys
5g hành tím
1 quả ớt
½ thìa cafe nước mắm
3 thìa cafe hạt nêm
2 thìa đường
1 lít nước dùng
Các gia vị: muối ăn, mì chính, tiếu xay
Cách làm
Sườn non sau khi mua về bạn tiến hành rửa sach với nước máy rồi dùng dao chặt thành những miếng nhỏ vừa ăn
Trái vả gọt sạc vỏ và bổ thành hình những múi cau mongr
Lá lốt sau khi rửa sạch thì cắt thành những sợi nhỏ
Bắc nồi lên bếp làm nóng cùng một chút dầu. Khi dầu đã nóng vừa đủ, bạn cho hành tím vào nồi phi thơm rồi đảo qua thịt sườn cho đến khi chín săn thì bỏ trái vả vừa cắt vào nồi và đảo đều vài lượt cùng gia vị.
Đổ nước dùng vào nồi và hầm tở mức lửa vừa, để nước sôi liu riu đến khi sườn mềm nhừ thì bỏ lên trên lá lốt đã xắt nhỏ.
Nêm nêm gia vị sao cho canh sườn hầm có độ mặn vừa phải, hợp khẩu vị thì múc ra bát và rắc thêm chút hạt tiêu rồi thưởng thức.
Trên đây là hướng dẫn chế biến một số món ăn từ đặc sản quả vả của Huế. Chúc bạn thành công và có những món ăn thật ngon miệng.